احتمال بسیار زیادی دارد که در لپ تاپ های جدید با پورتی مواجه شوید که سرعت بسیار بالایی در انتقال داده ها داشته باشد و البته از حیث فیزیکی نیست دوسویه باشد، یعنی تفاوتی نکند از کدام سمت کابل یا واسطه‌ی حافظه‌ی دیجیتال خود را وارد آن کنید. و اگر حدس شما این است که این پورت، پورت USB 3.1 یا تاندربولت باشد، حدس درستی زده‌اید. اما همین موضوع محل سوالی است مبنی بر اینکه تفاوت این دو گزینه با یکدیگر چیست؟ که در این مطلب به آن خواهیم پرداخت.
مطلب مهم اول این است که هر دوی این گزینه‌ها که در واقع پروتکل‌هایی برای انتقال داده هستند، از یک رابط هم‌شکل و همانند استفاده می‌کنند، اما تفاوت اصلی در کاربردهای بالقوه آنها است. درک تفاوت بین این دو پورت و اینکه آیا لپ تاپ شما با کدام یک از این دو عرضه و در اختیار شما قرار گرفته شده است، موضوعی مهم و کمی چالش‌برانگیز است.
پورت تاندربولت چیست؟
تاندربولت (Thunderbolt) یک پروتکل اختصاصی (دست‌کم تا زمان انتشار این نوشته و در حال حاضر) برای انتقال داده و ویدئو است که توسط شرکت اینتل توسعه داده شده است. در نتیجه برای استفاده از آن، سازندگان رایانه‌ها و لپ تاپ ها باید از سوی اینتل مجوز و لایسنسی را برای انجام این کار دریافت کنند. که خب بدیهی است بعضی شرکتها شاید نخواهد این کار را انجام دهند.
این موضوع از جهتی بسیار بد است؛ چرا که تاندربولت از حیث نرخ تبادل داده فوق العاده سریع است. و این سرعت حتی بسیار سریعتر از حداکثر سرعت فعلی برای USB است. در یو ا س بی ها نسخه پیشتاز فعلی USB 3.1 Gen 2 است که می تواند حداکثر با سرعت 10 گیگابیت در ثانیه (Gbps) داده‌ها را منتقل کند. این در حالی است که این عدد یک چهارم حداکثر سرعت تاندربولت است، چون با تاندربولت حداکثر توانایی انتقال داده با نرخ 40 گیگابیت بر ثانیه را خواهید داشت.
تفاوت بین تاندربولت و USB 3.1 چیست؟
قبل از اینکه ببینیم تاندربولت در مقایسه با USB 3.1 چه کاری می‌تواند انجام دهد، بیایید در مورد ظاهر آن صحبت کنیم. هر دوی اینها، یعنی تاندربولت 3 و USB 3.1 از کانکتور و پورت یو اس بی تایپ سی (USB Type-C) استفاده می‌کنند.
برای تشخیص تفاوت بگذارید اینطور بگوییم که در تاندربولت، پورت‌ها، کابل‌ها و اتصال معمولاً با یک نماد پیکان که شبیه به رعد و برق است مشخص می‌شوند. پورت‌های USB هم می‌توانند این نماد رعد و برق مانند را داشته باشند، اما این نشان می‌دهد که پورت USB قابلیت شارژ دستگاه‌های کوچکتر دیگری مانند گوشی‌های هوشمند را نیز دارند، حتی زمانی که لپ‌تاپ خاموش باشد.
حال نکته‌ی مهم در مورد تاندربولت و USB این‌جاست: یک پورت تاندربولت می‌تواند به عنوان یک پورت USB نیز عمل کند، اما برعکس آن صادق نیست و یک پورت USB نمی‌تواند به عنوان یک پورت تاندربولت کار کند.
تاندربولت دارای یک امکان به نام “fallback” است، که در آن اگر نتواند با یک دستگاه متصل با پروتکل تاندربولت ارتباط برقرار کند، پروتکل USB را امتحان می‌کند. و در این حالت و هنگام استفاده از پروتکل USB، پورت تاندربولت به سرعت یو اس بی دستگاه متصل‌شده محدود خواهد بود، نه سرعت حیرت‌انگیز تاندربولت.
سرعت شگفت‌انگیز تاندربولت فقط به این معنی نیست که می توانید یک ویدیوی با کیفیت 4K دو ساعته را با سرعت بسیار بیشتری به یک فلش درایو خارجی منتقل کنید. بلکه می‌توانید نمایشگر با رزولوشن 4K و فرکانس 60 هرتز را از طریق DisplayPort به دستگاه خود متصل کنید. USB 3.1 Gen 2 نیز از ویدیو پشتیبانی می‌کند و همچنین در حالتی که با عنوان «حالت جایگزین» یا «Alt Mode» نامیده می‌شود، می‌توانید مستقیماً به نمایشگر DisplayPort متصل شوید (که این کار از طریق HDMI نیز امکان‌پذیر است). با این وجود، این Alt Mode امکانی اختیاری است که شرکت‌های سازنده‌ی لپ تاپ ها باید آن را فعال کرده باشند. و خب از این حیث آن را می‌توانید با تاندربولت مقایسه کنید که به شکل پیش‌فرض از انتقال محتوای ویدیویی پشتیبانی می‌کند.
زنجیره‌ی دیزی و تاندربولت
با تاندربولت می‌توانید تا شش دستگاه دیگر را به دستگاه خود متصل کنید. این بدان معناست که به‌عنوان مثال دستگاه A را به پورت تاندربولت لپ تاپ خود وصل می‌کنید و سپس دستگاه A را به دستگاه B و همین‌طور الی آخر به دستگاه‌های بعدی متصل می‌کنید. فقط کافی است که همه‌ی دستگاه‌ها باید از تاندربولت پشتیبانی کنند. برای مثال، اگر از یک دستگاه USB 3.1 به عنوان دستگاه C استفاده کنید، این زنجیره در آن نقطه متوقف خواهد شد. به این شیوه‌ی اتصال دستگاه‌ها به شکل سری و در امتداد هم، زنجیره‌ی دیزی (Daisy Chain) می‌گویند.
همچنین، به خاطر داشته باشید که لپ تاپ شما به منابع پردازشی مناسب با قدرت کافی برای استفاده از تمام دستگاه‌های متصل شده در چنین زنجیره‌ای نیاز دارد. زنجیره‌ی دیزی معمولاً برای اتصال چند نمایشگر استفاده می‌شود، اما همچنین می‌توان از آن برای اتصال چند مانیتور و هارد اکسترنال از یک پورت نیز استفاده کرد.
سامسونگ از زنجیره‌ی دیزی برای مانیتورهای دارای پورت USB 3.1 نیز پشتیبانی می‌کند، اما به طور کلی، این ویژگی به خوبی تاندربولت پشتیبانی نشده و عملکردش قابل قیاس با آن نیست.
در نهایت تاندربولت می‌تواند از دستگاه‌های PCIe مانند داک‌های کارت گرافیک خارجی هم پشتیبانی کند، در حالی که پورت USB 3.1 اینطور نیست. پشتیبانی از PCIe به گیمرها این امکان را می‌دهد که لپ تاپ را بدون نیاز به پشتیبانی گرافیکی به یک دستگاه حرفه‌ای بازی بسیار خوب تبدیل کنند. این ترفندی است که سازندگان لپ تاپ از این ویژگی در دستگاه‌های خود پشتیبانی کنند و قابلیت‌های بیشتری در اختیار گیمرها قرار دهند.
کدام کامپیوترها و لپ تاپ ها دارای تاندربولت هستند؟
ساده ترین راه برای اطمینان از داشتن پورت تاندربولت روی دستگاه خود، خرید مک بوک شرکت اپل است. اپل این پورت را روی همه دستگاه‌های فعلی خود از جمله لپ‌تاپ، سیستم‌های رومیزی و دسکتاپ و دستگاه‌های همه‌کاره (All-in-one) خود قرار می‌دهد.
اگر از کاربران ویندوزی هستید و می‌خواهید یک پورت تاندربولت داشته باشید و از سیستم پی‌سی رومیزی استفاده می‌کنید، باید بگوییم که برخی از دسکتاپ های از پیش ساخته شده از تاندربولت پشتیبانی می‌کنند، اما معمولاً برای افزودن این پورت به سیستم‌های رومیزی مبتنی بر ویندوز باید یک کارت توسعه به این منظور خریداری کنید.
لپ تاپ های امروزی و به ویژه مدل‌های بالارده و گران‌قیمت که به احتمال زیاد دارای پورت‌های تاندربولت هستند. برخی از نمونه ها عبارتند از Alienware M17، Asus ZenBook S UX391 و Lenovo ThinkPad X390 Yoga. اما با این وجود حین و پیش از خرید لپ تاپ جدید، حتما باید این موضوع را در فهرست مشخصات دستگاه مدنظر خود بررسی کنید تا مطمئن شوید.
آینده‌ی تاندربولت چیست؟
نکته‌ی دیگری که باید اشاره کنیم این است که تمام مواردی که تا به اینجای مطلب گفتیم، در خصوص نسخه‌ی 3 از تاندربولت بود که توسط اینتل عرضه شده بود. در نمایشگاه CES سال 2020 ورژن چهارم از تاندربولت معرفی و نهایتا در ماه جولای همان سال عرضه شد که پهنای باند بیشتری در مقایسه با نسخه‌ی سوم آن را پشتیبانی می‌کرد. به عنوان مثال شما در تاندربولت 4 امکان انتقال دیتای ویدیویی تا رزولوشن 8K را خواهید داشت، یا مثلا خواهید توانست تو مانیتور با رزولوشن 4K را در آن واحد به لپ تاپ خود وصل کنید.
امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد. یکی از اهداف و رویکردهای ما در واحد تعمیرات لپ تاپ البان همواره این بوده که فناوری‌های نوین حیطه‌ی لپ تاپ ها را بررسی کرده و آن را در اختیار شما قرار دهیم. از نظر ما افزایش سطح دانش عمومی کاربرانمان باعث می‌شود در فرایند تعمیرات نیز با دید بازتری با تعمیرکاران تعامل داشته باشند و در نتیجه فرایند کلی تعمیرات بهینه‌تر شود. خوشحال می‌شویم نظر شما را درباره‌ی این مطلب بدانیم و اگر احیانا سوالی دارید همین‌جا کامنت بگذارید و یا در اینستاگرام و یا از واحد تعمیرات لپ تاپ البان بپرسید.
دیدگاهتان را بنویسید