طرح رجیستری موبایل چیست؟ از صفر تا صد آن را بدانید

طرح رجیستری موبایل چند سالی در دولت های مختلف و توسط وزیران مخابرات مطرح می شد، اما هرگز به مرحله اجرایی نرسید. اما آقای جهرمی، وزیر جوان مخابرات، تنها کسی بود که جرات به خرج داد و این طرح را با تمام نواقص آن اجرایی کرد تا به نوعی جلوی قاچاق گوشی را بگیرد.

عدم آگاهی مردم و کاربران سبب شده تا طرح رجیستری به یک مشکل گوشی برای آنها تبدیل شود.

طرح رجیستری موبایل چیست؟

تقریبا ده سالی می شود که بازار موبایل ایران به گوشی ها و موبایل های قاچاق آلوده شده است و البته کاربران و خریداران هیچ نقشی در آنها نداشته اند. در سال های اخیر نیز صحبت های زیادی پیرامون جلوگیری از این قاچاق شده و می شود.

باید کاری انجام می شد تا تنها گوشی هایی بتوانند در داخل کار کنند که از طرق رسمی و مجاز وارد شده اند. از 28 مهر سال 1396 بلاخره این طرح کلید خورد و در آذر ماه همان سال اجرایی شد و طرح رجیستری گوشی به عنوان راهی برای پیشگیری از قاچاق گوشی ارائه شد.

اما این طرح رجیستری موبایل چیست؟ هر گوشی موبایل در دنیا با یک شناسه شناخته می شود. که این شناسه برای گوشی ها یکتا بوده و اطلاعات مختلفی از گوشی رو می توان از روی همین شناسه تشخیص داد.

کد شناسه گوشی یا (IMEI (International Mobile Equipment Identity را می توانید داخل گوشی خود در بخش تنظیمات و قسمت درباره گوشی ملاحظه نمایید. علاوه بر مسیر تنظیمات می توانید با شماره گیری کد *#06# نیز شناسه گوشی خود را بیابید. روی جعبه گوشی نیز کد شناسه گوشی نوشته شده است.

در طرح رجیستری گوشی ها باید با همین کد شناسه شان رجیستر شوند و در گمرک ثبت شوند. برای این گوشی ها کد فعالسازی تعریف می شود و خریدار می تواند با وارد کردن این کد تا یک ماه بعد از خرید و راه اندازی گوشی آن را ثبت و رجیستر کند.

اما این طرح برای گوشی هایی که قبل از این تاریخ استفاده می شده اند مشکلی پیش نیاورد.

نتیجه این طرح چیست؟

طبق آمار منتشره از سوی دفتر صنایع برق و الکترونیک وزارت صنعت، معدن و تجارت سهم بازار موبایل ایران برای شرکت های سامسونگ، هواوی و اپل به ترتیب 40، 25 و 15 درصد اعلام شده است. اما تا پیش از طرح رجیستری 90 درصد از گوشی های بازار به صورت قاچاق بودند و این موضوع برای گمرک ایران و … مشکل بزرگی محسوب می شود.

طرح رجیستری موبایل از ابتدا روی تمام برندها شروع نشد و کم کم تمام گوشی ها را فرا گرفت. بدین ترتیب وارد کردن گوشی از طرق غیررسمی به شدت سخت شده و هزینه آن زیاد شد.

یک نتیجه این طرح پیشگیری از قاچاق گوشی است و نتیجه دیگرش گران شدن تدریجی قیمت گوشی بوده است.

گوشی قاچاق بدون پرداخت هر گونه گمرکی با قیمت تمام شده کمتری در بازار عرضه می شد اما طرح رجیستری و نیاز به پرداخت گمرکی گوشی، قیمت آن را برخلاف اعلام اولیه وزارتخانه ها افزایش داد.

سازمان های مرتبط با طرح رجیستری موبایل

در طرح رجیستری سازمان های گمرک، همتا و مخابرات درگیر هستند. گوشی باید در گمرک اظهار شده و مبالغ رجیستری آن پرداخت شود و سامانه همتا مسئول فعالسازی کد رجیستری است.

شرکت مخابرات هم برای گوشی هایی که رجیستر نشده اند خدمات سیم کارتی ارائه نمی دهد.

اتحادیه موبایل در قبال رجیستری گوشی هیچ گونه مسئولیتی ندارد و رسیدگی هم نمی کند و موضوع فقط از طریق سامانه همتا قابل پیگیری است.

انواع روش های رجیستر شدن گوشی

یک گوشی به چند روش رجیستر می شود که در ادامه برایتان شرح می دهیم.

واردات صحیح گوشی

با آغاز طرح رجیستری تنها شرکت های معتبر با داشتن برخی شرایط می توانند گوشی را وارد کنند و وقتی آنها را وارد می کنند با پرداخت و طی تمام مراحل قانونی برای هر گوشی یک کد رجیستری ایجاد می کنند که خریداران باید بعد از تهیه کردن گوشی، با وارد کردن سیم کارتشان، گوشی را برای خودشان رجیستر کنند.

در این شیوه هزینه تمام شده گوشی برای شرکت وارد کننده بیشتر می شود که البته در گذشته هم بوده ولی به دلیل وجود گوشی های قاچاق در بازار، این شرکت ها نمی توانستند سود کافی یا حتی سودی از فروششان داشته باشند.

رجیستری گوشی مسافر

روش دیگر رجیستر کردن گوشی موبایل توسط خود مسافر است. در این مدل، فرض بر این است که مسافر یک گوشی از کشور دیگری تهیه کرده و می خواهد از آن بیشتر از یک ماه در ایران استفاده کند. این روش تا 1 دی ماه 1399 یک بازار سیاه مخصوص به خودش را راه انداخته بود که برایتان شرح می دهیم.

در ابتدا رجیستر کردن گوشی مسافر به این شکل بود که هر مسافر می تواند سالانه یک عدد گوشی را با سیم کارتی که به نام خودش است و با پاسپورتی که مهر ورود خورده یک گوشی را رجیستر کند. فرد مسافر تا سه ماه فرصت داشته تا گوشی را رجیستر کند.

این امر سبب شده بود تا افراد پاسپورت مهر خورده تازه ورود را با قیمت های 2-3 میلیونی و در برخی مدل های گوشی تا 5 میلیون تومان هم بخرند. چراکه قیمت تمام شده گوشی از این طریق کمتر از قیمت بازار درمی آید.

اما از اول دی ماه 1399 قانون به این شکل تغییر کرد که شخص مسافر باید هنگام ورود به و قبل از خروج از بخش مسافر گوشی خود را به گمرک اظهار کند و تنها یک ماه فرصت دارد تا کارهای دیگر آن را انجام داده و گوشی را رجیستر کند.

نکات بسیار مهم در طرح رجیستری موبایل

وقتی این طرح فعال شده، کاربران موبایل که تقریبا تمام افراد جامعه هستند باید نکاتی را بدانند تا مشکلی برایشان پیش نیاید. در ادامه نکات را برایتان شرح می دهیم.

خرید گوشی نو در طرح رجیستری موبایل 

برای خرید گوشی نو باید دقت داشته باشید که بعضا دو نوع قیمت رجیستر شده و رجیستر نشده می دهند. گوشی های رجیستر نشده فاقد گارانتی هستند. اگر قصد سفر دارید می توانید گوشی رجیستر نشده بخرید تا در برگشت، آن را در لحظه ورود در گمرک اظهار کرده و رجیستر کنید. راهکار دیگری نیز وجود ندارد.

اما اگر گوشی رجیستر شده خریدید و فروشنده ادعای رجیستر بودن گوشی را داشت، حتما باید به شما کد فعالسازی یا کد رجیستری را بدهد. اگر این کار را نکند، امکان رجیستر کردن گوشی را نخواهید داشت.

اگر با ادعای رجیستر بودن گوشی، آن را خریداری کردین ولی فروشنده در دادن کد رجیستری اقدام نکرد، موظف است تمام پول شما را پس داده و گوشی را پس بگیرد.

خرید گوشی دست دوم و انتقال مالکیت 

در خرید گوشی دست دوم داستان متفاوتی وجود دارد. الان دیگر گوشی یک بار برای فروشنده و سیم کارتش رجیستر شده. حال فروشنده باید مالکیت رجیستری را به خریدار انتقال دهد. در واقع در کنار دریافت جعبه و سایر ملحقات گوشی، خریدار باید حتما کد رجیستری را نیز تحویل بگیرد.

بدون کد رجیستری و انتقال مالکیت، خریدار هیچ گونه شکایت یا کاری نمی تواند بکند. تنها می تواند یک ماه از امکانات سیم کارتی گوشی استفاده کند و بعد از آن مهلتش تمام می شود.

از طرفی اگر انتقال مالکیت بدهد اما جعبه گوشی را نداشته باشید، اینجا اتحادیه صاحب گوشی را فردی می داند که جعبه را در دست دارد. این موضوع در رابطه با خریداری که جعبه دارد اما انتقال مالکیت به او انجام نشده، صدق نمی کند و اتحادیه کاری نخواهد کرد.

تا به حال درخواست های زیادی در البان مبنی بر عدم انتقال مالکیت توسط فروشنده داشته ایم که متاسفانه خریداران دچار ضرر شده و کار خاصی هم نمی توان برایش کرد.

گوشی های دو سیم کارته

اگر روی جعبه گوشی های دو سیم کارته دقت کرده باشید، دو شماره شناسه دارد. برای هر درگاه سیم کارت یک شماره شناسه اختصاصی وجود دارد. در هنگام خرید چه نو و چه دست دوم دقت داشته باشید که هر دو درگاه سیم کارت رجیستر یا انتقال مالکیت شده باشند.

تعویض شماره و سیم کارت

اگر زمانی تصمیم داشتید تا شماره و سیم کارت خود را تغییر دهید، باید از سیم کارت اول به سیم کارت بعدی (اگر تغییر شماره دارید) انتقال مالکیت دهید چراکه گوشی با سیم کارت قبلی رجیستر شده است.

سامانه همتا و طرح رجیستری موبایل

سامانه همتا سامانه ای است که شما می توانید در آن کلیه مسائل مربوط به رجیستری را مدیریت کنید. در این سامانه تمام گوشی ها و شماره های شما نمایش داده می شوند و کارهای مختلفی از جمله انتقال مالکیت را می توانید در آن انجام دهید.

آدرس سامانه همتا https://hamta.ntsw.ir/ است. نکته قابل توجه این است که متاسفانه هر چند وقت یک بار افراد سودجو سایت هایی مشابه به این سایت ایجاد می کنند و از طریق آن اقدام به اخاذی و دزدی می کنند. برای ورود و دیدن مسائل در سامانه همتا هرگز نباید مبلغی پرداخت کنید.

برای رجیستری نیز تمام مبالغ را باید در سایت گمرک پرداخت کنید و در سامانه همتا نیاز نیست کاری کنید. بنابراین مراقب باشید که طرح رجیستری موبایل باعث فریب خوردن شما نشود و به پیامک هایی که در این حوزه به شما می رسند خیلی توجهی نکنید.

مطابقت شماره شناسه گوشی با شماره شناسه روی جعبه

در هنگام خرید گوشی، چه نو و چه دست دوم، حتما شماره شناسه داخل گوشی را با آنچه روی جعبه درج شده است مقایسه کنید. شماره شناسه روی گوشی را می توانید از طریق تنظیمات آن و یا با وارد کردن کد ستاره 06 ستاره مربع ملاحظه کنید.

کنترل کردن رجیستری یک گوشی

برای اینکه رجیستر بودن یک گوشی را کنترل کنید، باید اول شماره شناسه آن را بدانید این کار از طریق خود گوشی (تنظیمات یا کد دستوری *06*#) و یا از روی جعبه آن قابل یافتن است. در مرحله بعد می توانید از چند روش رجیستر بودن گوشی را کنترل کنید.

• ازطریق سامانه همتا
• از طریق کد دستوری *7777#
• از طریق کد دستوری *4#
• از طریق سایت گمرک
• ارسال کد شناسه به شماره 30008887 به صورت پیامک

تعمیرات موبایل و طرح رجیستری

در تعمیرات گوشی بعضا ممکن است نیاز به تعویض برد لازم باشد و یا اتفاقی بیفتد که شماره شناسه گوشی تغییر کند. خوشبختانه این موضوع در طرح رجیستری موبایل دیده شده است و فرد می تواند از طریق سامانه همتا این مورد را پیگیری کند

حتما از تعمیرکار خود بخواهید تا در این رابطه به شما کمک دهد و موضوع تعمیر برد و تغییر شماره شناسه را در سامانه همتا وارد کنید.

این موضوع باعث نشود که فکر کنید می توانید رجیستری یک گوشی را به گوشی دیگری منتقل کنید، چرا که شماره شناسه ها به گونه ای هستند که مدل گوشی را نمایش می دهند و حتما مدل گوشی باید در این مورد ثابت بماند.

درمورد افرادی هم که از طریق اپل سنتر گوشی خود را تعمیر می کنند و بعضا این تعمیر با تعویض همان مدل همراه است، می توانند از این امکان استفاده کنند اما اگر مدل گوشی تغییر کند، باید مجدد آن را به طریقی که در مورد رجیستری گوشی مسافر گفتیم رجیستر کنند.

جمع بندی

در این مقاله تا جای ممکن در مورد طرح رجیستری موبایل و موضوعات مهم پیرامون آن گفتیم. در هنگام خرید و فروش گوشی خیلی باید هوشمندتر از گذشته عمل کنید تا خدای ناکرده مشکلی برایتان پیش نیاید. اگر سوالی در این زمینه داشتید، مطمئن ترین مرجع، سامانه همتا است اما ما هم می توانیم سوالات شما را که به صورت کامنت در پایین همین پست می نویسید جواب بدهیم.